۱۴۰۴ شهریور ۱۰, دوشنبه

کورد و وڵاتانی عەڕبی؛ پارادۆکسی گوتاری و قەیرانی شووناس

 








(کورتەشرۆڤەیەکی کۆنفرانسی سۆسیال دێمۆکراتەکانی وڵاتانی عەڕەبی و بەشداری حیزبە کوردێکان)

شاهۆ حوسێنی

حەوتەی ڕابڕدوو لە شاری سلێمانی(پێتەختی ڕۆشەنبیری کوردی، بەپێداگری لەسەر دوو چەمکی ڕۆشەنبیری و شووناسی کوردی بۆ ڕۆشەنبیر) کۆنفرانسی  سۆسیال دیمۆکراتەکانی وڵاتانی عەڕەبی( بەپێداگری لەسەر چەمک و شووناسی وڵاتانی عەڕيبی) بەڕێوە چوو. کۆنفرانسێک بەبەشداری کەسایەتی و نوێنەرانی حیزب و ڕێکخراوەی کوردی. تایتڵی کۆنفرانسەکە بە ئاشکرا شووناس و هێمای عەڕەبی هەڵگرتوە. هەر بۆیەش بەباوەڕی نووسەری ئەم دێڕانە بەشداری حیزب و ڕیکخراوەی کوردی زایەڵە و ڕەنگدانەوەی پاڕادۆکسی گوتاری و قەیرانی شووناسی بەشداربوانی کوردە. لەڕاستیدا بەشداری کورد لە ناو چوارچێوەیەکدا کە بە ئاشکرا هەڵگڕی شووناس و هێمای عەڕەبیە لە پارادۆکسێکی تەواو ئاشکرای زێدە لەسەد ساڵ خەبات و قوربانیدانە بۆ سەلماندنی شووناسی کورد و کوردستانی و سڕینەوەی شووناسی دەکسردی عەڕەبی، تورکی و فارسی لەسەر کورد.



شووناسی کوردی، قەیرانەکان و بەرخۆدان:

شووناسی کوردی لەماوەی زێدە لە سەد ساڵی ڕابڕدوو بەردەوام لەژێر هەڕەشەی سڕینەوە و بە کلۆنی بوون دابوە، واتە لەگەڵ ڕووخانی ئیمپڕاتووری عووسمانی و دەرکەوتنی نەتەوەخوازی فاشیستی لە ئیران، عێراق، سووریا و تورکیا، هەڕەشە و حەولەکان بۆ سڕینەوە سەپاندنی شووناسێکی دەسکرد و نا کوردانە بەسەر کوردا چڕتر و ڕێکخراوتر بۆتەوە. هەر بۆیەش نەتەوەخوازی بۆ بەرپەرچ دانەوەی ئەم حەولە کلۆنیالیستیانە دەرکەوتوە و بۆتە ڕایەڵی لێک‌گرێدەرەوەی تاکی کورد و پێش‌گرتن بە توانەوە و سڕینەوەی کورد.



شرۆڤەی پارادۆکسی گوتاری:

پاڕادۆکسی گوتاری دەرکەوتوو لەم کۆنفرانسەدا دیاردەیەکی نومادین و شووناسیە: کاتێ کۆنفرانسێک لەژێر سەردێری وڵاتانی عەڕەبیدا بەڕێوە دەچێت و کوردەکان بەشداری ئەم کۆنفرانسەن، بە ئاشکرا ئەم پەیامە دەردەخات کە کوردەکان ئەمەیان قبوڵە کەبەشێک لەجیهانی عەڕەبین و کێشەیان لەگەڵ ئەم تێکەڵ بوونە شووناسیە نیە، بەهۆی ئەوەکە چەمکی وڵاتانی عەڕبی بەئاشکرا سێمبۆل و هێمای جیهانێکی شووناسی و مانایی و سنووردارە، کاتێ کورد خۆی دەخاتە ناوبازنەی ئەم چەمکە و جەغزه ئیتر بە ئاشکرا دەکەوێتە پاڕادۆکس لەگەڵ ئەم مافەی کە بەرۆخدانی بۆ دەکات.

لێکەوتەی ئەم بەشداریە دەتوانێ لە زەین و دەروونی تاکی کوردا کێشەو قەیرانی سووناسی بخوڵقێنێت، ئەگەر من بەشێک لە وڵاتانی عەڕەبینم ئەدی کورد بوون لەکوێ مندایە و لەکوێ شووناسی مندا دەگونجێت؟

ئەمە لەکاتێکدایە کە بەشداری کورد لەم کۆنفرانسەدا هیچ دەرفەت و لێکەوتە و دەسکەوتێکی دیاری نیە، بەهۆی ئەوەکە ئەساسەن شوێنیسمی حاکم بەسەر جیهانی زەینی عەڕبدا دەرخەری ئەم ڕاستێیە کە حیزب و ڕێکخراوەی عەڕەبی گرنیگ نیە هەڵگری چ درووشم و ئایدەیەکە لە ڕواڵەتدا، لەگەوهەر و ناوەرۆکدا، دژە ئازادی، مافی مرۆڤ و بەها دێمۆکراتیکەکانن. لەڕاستیدا زێدە لە سەد ساڵ خەبات بۆ سەلماندنی شووناسێکی سەربەخۆ و سەربەخۆیی لە دیاری کردنی مافی چارەی خۆنووسین، بەبەشداری لە کۆنفرانسێکدا کە چەتری عەڕەبی بەسەرەوە تەواو لەدژایەتی و پارادۆکس‌دایە لەگەڵ شووناسخوازی و نەتەوەخوازی کوردی.





شاهۆ حوسێنی: بەربەستێکی دەروونیی ناسیۆنالیزمی کوردی کێشەی هزری و گوتارییە، نەک بەتەنیا سیاسی

  دیمانە: حەسەن شێخانی ئاماژە : پرسی نەتەوە بۆ ئەو نەتەوانەی خاوەنی دەوڵەتی نەتەوەیی خۆیانن و ناسنامەی نەتەوەییان جێگیر بووە و هیچ مەترس...